Geheugen van Nederland

De Geheugen van Nederland publiekscampagne, een initiatief van het Netwerk Digitaal Erfgoed, zoekt verbinding in de honderden digitale collecties van Nederlandse musea, bibliotheken en archieven. Zo laat het Geheugen van Nederland zoveel mogelijk mensen kennismaken met al het digitale erfgoed dat Nederland rijk is.

Het doel

Leo Schutte, projectleider campagne Geheugen van Nederland:
“Digitaal erfgoed is breed. Het kan op het internet geboren zijn, zoals een online kunstwerk of een video, maar ook gedigitaliseerde papieren bronnen van bijvoorbeeld musea en archieven vallen onder deze noemer. Het Geheugen van Nederland probeert verhalen uit die collecties samen te brengen in thema’s en de collecties zo onder de aandacht te brengen van een zo groot mogelijk publiek. Onze redactie zegt dan bijvoorbeeld tegen de erfgoedinstellingen: ‘Over een tijdje beginnen we met het thema ‘uitvinders’, hebben jullie mooie verhalen die daarbij passen?’ Het doel van onze website is daarmee anders dan bij de meeste websites. Het is een campagnewebsite: puur ter ondersteuning van de campagne op Facebook en Instagram. We willen niet zelf zoveel mogelijk bezoekers krijgen, maar met onze site zoveel mogelijk mensen doorsturen naar de websites van de instellingen zelf.”

De uitdaging

“Bij het kennismaken tussen ons, Basic Orange en twee andere partners was het nog best even zoeken. Het was de eerste keer dat we ons gingen realiseren wat de site nu precies was en niet was. Sommige mensen denken bijvoorbeeld: ah, dus hier kan ik alles vinden wat betreft digitaal erfgoed. Dat is het dus echt niet. We hebben bewuste keuzes gemaakt om dat soort misverstanden te voorkomen. Zo heeft de website bijvoorbeeld geen zoekfunctie. Hij voldoet puur aan het doel van een campagnewebsite. Een andere uitdaging was de diversiteit die we nastreven. Dat zit hem in de inhoud van de artikelen, maar ook in de digitale toegankelijkheid van de website: bijvoorbeeld het gebruik door mensen met een leesbeperking, de structuur op de pagina’s en het kleurgebruik. Het design van de website vind ik uiteindelijk ook erg mooi geworden. De kleurrijke kronkels in het design zijn vrolijk, maar toch ook rustig.”

De samenwerking

“We kenden Basic Orange uit ons erfgoednetwerk en dachten meteen dat we goed bij elkaar zouden passen. Er zijn natuurlijk veel dienstverleners, maar het scheelt als je als bedrijf ervaring hebt in dit soort culturele omgevingen. We kregen de indruk dat dat bij Basic Orange goed geregeld was. Ik heb plezierige herinneringen aan het projectoverleg dat we in het begin iedere week hadden samen met nog twee partners en de redactie. Samen zorgden we dat we dezelfde kant op gingen en in hetzelfde tempo. Dat zou ik volgende keer zeker weer zo doen. En dan de flexibiliteit: de ontwikkeling van onze website gebeurde iteratief. Wij wisten van tevoren ook niet hoe we alles precies gingen doen. Basic Orange heeft zich daarin bijzonder flexibel en klantgericht opgesteld. Als de prioriteiten verschuiven, dan kunnen wij ook wel wat schuiven, leek de insteek. Ik zou het willen omschrijven als no-nonsense, gewoon aanpakken. Dat vond ik fijn.”

De toekomst

“De projectfase zit er nu op, maar het zou best kunnen dat de campagne zich in 2021 verder ontwikkelt. We zullen waarschijnlijk een transitie gaan zien naar echt fysiek verbonden erfgoed, al zal dat echt nog wel even duren. Er zullen waarschijnlijk meer verwijzingen komen naar digitale collecties waar die verbinding al is, zoals de Collectie Nederland, Delpher en het Netwerk Oorlogsbronnen. Voor de website zal het zaak zijn om de overzichtelijkheid te behouden, ook als we bijvoorbeeld van zes naar dertig verschillende thema’s gaan. Onder de naam Werkplaats Geheugen van Nederland wordt bovendien geëxperimenteerd met wat verbonden digitaal erfgoed echt kan gaan betekenen in de toekomst. Nu klik je op een verhaal en kom je op de website van een instelling. Al die websites hebben een eigen ontwerp, een eigen manier om bestanden te downloaden etc. In de toekomst is het idee om dat door te ontwikkelen en meer consistentie tussen de websites te creëren op dit soort punten.”

Headerfoto: E.G. Malindine, 1944, Imperial War Museum